2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Kararla ilgili bir bilgi notu paylayan Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin sürdürülebilirliğinin, planlamasının sağlanmasının, verim ve kalitenin artırılmasının, tarımsal üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesinin ve uygulanan politikaların etkinliğinin artırılmasının amaçlandığını bildirdi. Bilgi notunda şöyle denildi:
“Destekleme programları daha etkin bir yapıya kavuşturularak, ilk defa 2025-2027 yıllarını kapsayacak şekilde 3 yıllık yeni bir program oluşturuldu. Tarımsal destekler ilk defa üretim döneminden önce açıklandı. Birim destek katsayı değeri ve destekleme tutarı her yıl yeniden güncellenecek. Bitkisel üretimin desteklenmesi programı ile çiftçilere temel destek, planlı üretim desteği ve üretimi geliştirme destekleri verilecek.”
Planlı üretime yönlendirme
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da şunları kaydetti:
“Bu kararla birlikte çiftçilerimiz üretime karar vermeden önce, hangi havzada, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bilmiş olacak. Böylece çiftçilerimizi, planlı üretime yönlendirecek ve plansız üretimin getirdiği bir takım olumsuzlukların da önüne geçmiş olacağız.”
Temel destekler
Temel girdi maliyetleri (mazot ve gübre) esas alınarak ürünler kategorilere ayrıldı. Her kategori için temel girdi maliyetlerini esas alan destek katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için destek katsayı değeri dekara 244 TL olarak hesaplandı. Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleme tutarı, destek katsayı değeriyle destek katsayısının çarpımı sonucu elde ediliyor. Temel destek ile mazot maliyetinin yüzde 50’si ve gübre maliyetinin yüzde 25’i karşılanacak.
Planla ödeme artacak
Arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri planlı üretim kapsamında. Planlama kapsamındaki ürünleri, havzasında üreten çiftçilere temel desteğe ek olarak, temel destek kadar planlı destek ödemesi yapılacak. Süt havzası olarak belirlenen illerde (Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş, Tokat ve Tunceli) yem bitkisi üreten çiftçilere destek katsayısının yüzde 50’si kadar ilave planlı üretim desteği verilecek.
Su kısıtı olan havzalarda arpa-buğday (1,4), aspir-fiğ- mercimek-nohut-yem bezelyesi (0,8), ayçiçeği (yağlık) (1,4) üreten çiftçilere ilave yeraltı su kısıtı desteği ödenecek.
Bitki koruma ve depolama
– Biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği dekarda, 2025 yılında örtü altı için 3.825 TL, açıkta 1.305 TL olacak.
– Lisanlı depolarda muhafaza edilen ürünlerin, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kira ücret tarifesinin yüzde 75’i ödenecek.
– Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) sistemine katılım primi desteği 1.500 TL’ye çıkarıldı.
– Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği 294 bin TL’ye çıkartılmıştır.
NAKİT VERİLECEK
MİTHAT YURDAKUL/ Ankara – Tarımda yeni dönemi Milliyet’e değerlendiren Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş, açıklanan kararla mazot ve gübre desteğinin birleştirildiğini belirtti. Daha önce mazot desteklemesinin TC kimlik numarası üzerinden ayni olarak yapıldığını, gübrede de ayni yöntemle destekleme yapıldığını anımsatan Demirtaş, yeni kararla nakdi desteğe dönüşün olumlu olduğunu, çiftçinin buradaki asıl beklentisinin ise tarımda kullanılan mazottaki vergi yükünün kaldırılması olduğunu kaydetti. Tarımda planlamayı öngören düzenlemelerin çiftçiyi toprağına bağlayabileceğini ifade eden Demirtaş, “Hangi ürünü hangi mevkiye ekersem ne kadar ekersem kar ederim, çiftçi ancak planlamayla önünü görebilir. 1-2 yıl için programını neden bozsun? Çiftçi işin içinden çıkamayınca arazisini satıyor, yabancı daha çok toprak alıyor. 2 ülkeyi doyuracak kadar arazimiz var. Çiftçiyi üretimde tutarsak içeride sorunumuz olmaz” diye konuştu. Demirtaş, 17 üründe verilen fark ödemesi (prim) desteğinin tamamen kaldırılmasının ise çiftçi için caydırıcı olabileceğine dikkat çekti.